Więź między rodzicem a dzieckiem jest jednym z najsilniejszych związków w naturze. Pojawiają się i znikają romanse, ale gdy już połączysz się z dzieckiem, prawdopodobnie jesteś od tej miłości całkowicie uzależniony. Miłość do dziecka stanowi niezwykłe i bezwarunkowe uczucie, które z całą pewnością trudno porównać z czymkolwiek innym.
Miłość do dziecka jest elementarnym uczuciem każdego rodzica. Niezależnie od tego, czy jesteś mamą, czy tatą, rodzicem adopcyjnym lub ojczymem, jesteście gotowi, aby stworzyć silne więzi z dzieckiem. Twoje dziecko zapewne jest w równym stopniu gotowe do kontaktu z Tobą.
Z biegiem lat naukowcy i eksperci ds. rozwoju dzieci odkryli fascynujące szczegóły dotyczące związku między rodzicami i dziećmi. Ich odkrycia pomagają wyjaśnić, dlaczego dzieci są tak uzależniające i dlaczego głęboko je kochamy, gdy dorastają, mają napady złości, kłótnie i wszystkie inne przykre doświadczenia. Twoja więź z dzieckiem zapewne istotnie zmieni się przez kolejne lata, ale jej siła nigdy nie zaniknie.
Ciąża – Miłość do dziecka przed pierwszym spojrzeniem
Nie bądźcie zaskoczeni, że kochacie swoje dziecko, zanim jeszcze je spotkacie. Rodzice są często dotknięci silną mieszanką emocji i oczekiwania, a te uczucia pomagają przygotować grunt dla swojej relacji z dzieckiem.
Jeśli jesteś ciężarną mamą, silne hormony stanowią podstawę twoich uczuć do dziecka. Te pojawiają się już w okresie wczesnej ciąży, a z upływem tygodni stają się coraz silniejsze.
Gdy zbliża się termin rozwiązania, twój mózg zaczyna produkować coraz więcej oksytocyny – hormonu, który dosłownie pomaga wydobyć z Ciebie matkę. Znana również jako hormon miłości, oksytocyna wciąż wzbudza poważne zainteresowanie naukowe.
Badania na zwierzętach sugerują, że oksytocyna odgrywa ogromną rolę we wszelkiego rodzaju zachowaniach społecznych, od wychowywania dzieci do kształtowania długoterminowych relacji. Zwierzęta, które nie wytwarzają oksytocyny, ignorują swoje potomstwo i znajdują innych partnerów w każdym sezonie rozrodczym. Gatunki, które wytwarzają oksytocynę, wydają się być lepszymi rodzicami. Tworzą także bardziej trwałe więzi ze swoimi partnerami. Twoje dziecko rozwija także więź z Tobą, nawet jeszcze w macicy. Badania pokazują, że jego serce będzie bić trochę szybciej na dźwięk Twojego głosu. To coś, co podnieci i pocieszy dziecko, nawet gdy nie jest jeszcze noworodkiem.
Jeśli jesteś tatą, drugim rodzicem z pary tej samej płci lub rodzicem adopcyjnym, nie doświadczysz takiego samego hormonalnego wzmocnienia więzi z Twoim rozwijającym się dzieckiem, jak ciężarne mamy. Ale nie martw się, Twoja więź z dzieckiem na tym nie ucierpi.
Niemowlęta i starsze dzieci mają zdolność tworzenia ścisłych więzi z każdym opiekunem, który odpowiada na ich potrzeby fizyczne i emocjonalne. W teorii przywiązania, przewodnia zasada psychologiczna relacji międzyludzkich mówi, że ludzie w każdym wieku są głęboko związani z innymi, którzy zapewniają im poczucie bezpieczeństwa i wsparcia. Ludzie nigdy nie wyrastają z tych zdolności i chęci tworzenia tych powiązań, więc nigdy nie jest za późno na więź z dzieckiem.
Ty i Twoje dziecko – Uzależnieni od miłości
Wraz z postępem porodu strumień oksytocyny do mózgu i krwiobiegu mamy staje się potokiem. Wśród wielu innych miejsc pracy hormon ten powoduje skurcze i napływ mleka matki. Działa tak dobrze, że lekarze czasami używają syntetycznej formy oksytocyny do indukowania porodu.
U świeżo upieczonej mamy poziomy oksytocyny będą wyjątkowo wysokie. Hormon może pomóc przełamać wyczerpanie i ból porodu, dając uczucie euforii i intensywnej miłości.
Nowi ojcowie również nie są odporni na urzekającą naturę dzieci ani na działanie oksytocyny. Podobnie jak mamy, ojcowie często dostają zastrzyku hormonu miłości, kiedy widzą swoje dziecko po raz pierwszy. Może to pomóc wyjaśnić nieoczekiwane emocje, które czasami przytłaczają ojców w szpitalach.
Nowi ojcowie również doświadczają innych dramatycznych zmian biologicznych. Poziom testosteronu u mężczyzn ma tendencję spadać w ciągu kilku miesięcy po tym, jak po raz pierwszy stali się ojcami.
Co jeszcze bardziej intrygujące, niektórzy mężczyźni zaczynają wytwarzać dodatkowy estrogen, być może najjaśniejszą oznakę ojcostwa. Według niektórych ekspertów, estrogen sprawia, że mózg jest bardziej wrażliwy na oksytocynę, prawdopodobnie pomagając tatusiom stać się bardziej kochającymi i uważnymi.
Oksytocyna nie jest jedyną substancją miłosną. Dopamina, główny hormon przyjemności w mózgu, równie odgrywa ważną rolę we wczesnym budowaniu relacji ze swoim dzieckiem. Kiedy trzymasz, kołyszesz lub karmisz swoje dziecko, oboje dostajecie zastrzyk tej „nagrody” chemicznej. Miłość do dziecka przyćmiewa wtedy wszystkie inne uczucia.
Podczas gdy delektujesz się wysokim poziomem miłości, dopamina pomaga także dziecku przywiązać się emocjonalnie do Ciebie. Naukowcy dowiedli tego, obserwując małe myszy. Te, które nie wyczuwały dopaminy, nie przejmowały się specjalnie tym, czy ich matka jest w pobliżu. To najsilniejszy dowód na to, że dopamina odgrywa kluczową rolę w relacjach uczuciowych między mamą a dzieckiem.
Rodzice adopcyjni również cieszą się wzrostem oksytocyny i dopaminy, gdy są ze swoimi dziećmi. Podobnie jak wszystkie dzieci o zdrowych uczuciach do opiekunów, wywołują regularne dostawy dopaminy.
Uważa się, że powodowane przez dopaminę dobre samopoczucie jest podobne do działania leków opiatowych. Niektórzy twierdzą, że sztuczna „euforia” wywołana przez niektóre leki odzwierciedlają intensywne uczucia płynące między rodzicem a dzieckiem.
Jedno z badań wykazało, że kiedy mama patrzyła na zdjęcia swojego uśmiechniętego dziecka, jej mózg rozjaśnił się w obszarach związanych z dopaminą. W sensie biologicznym właśnie to zjawisko określa się często jako miłość do dziecka.
Czy miłość do dziecka od razu jest silna?
Staraj się tym nie martwić. Na pewno nie jesteś sama. Około 30 % matek nie od razu zakochuje się w swoich dzieciach. Poród może być traumatyczny lub inny niż to, co Ty i Twój partner oczekiwaliście. Rozczarowanie, stres, ból lub wyczerpanie mogą wystarczyć do zagłuszenia silnych hormonów miłości. Jednak w zdecydowanej większości przypadków rodzice w ciągu pierwszych kilku miesięcy mocno przywiązują się do swoich dzieci.
Jeśli nie możesz potrzymać swojego dziecka zaraz po urodzeniu, nie rozpaczaj. Nie ma magicznego „okienka czasowego” potrzebnego do zbudowania tego rodzaju przywiązania. Rodzice adopcyjni, rodzice wcześniaków, matki wychodzące z komplikacji porodowych i inne kobiety, które na początku nie są w stanie spędzić czasu z dziećmi, wciąż mają możliwość, by się w nich zakochać.
Jednakże, jeśli Twoje dziecko rodzi się przedwcześnie i musi spędzić kilka dni lub tygodni w inkubatorze, spędzaj z nim jak najwięcej czasu, tak szybko, jak to tylko możliwe. Kontakt skóra ze skórą rodzica jest jedną z najlepszych terapii dla wcześniaków. Dotykanie taty może być tak samo uspokajające jak mamy.
Uwaga: Od taty także może przynieść głębokie, długotrwałe korzyści. Jeśli przeszło się cesarskie cięcie i nie można potrzymać swojego dziecka od razu, dużą rolę może odegrać partner. Badanie dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie wykazało, że trzymanie przez tatę także ucina płacz i zachęca dzieci do pierwszej drzemki w świecie zewnętrznym.
Miłość do dziecka rozwija się z czasem. Jeśli jesteście razem podczas pierwszej godziny czuwania, może patrzeć Ci w oczy i zapamiętać twoją twarz, lub przynajmniej jej rozmytą wersję.
Ale nie minie 7 czy 8 miesięcy, kiedy Twoje dziecko rozwinie silne emocjonalne przywiązania do ciebie i innych ważnych osób w jego życiu.
Twoje dziecko będzie troszczyć się głęboko o ludzi, którzy trzymają je, gdy płacze i karmią je, gdy jest głodne. Będzie tęskniło, kiedy opuścisz pokój i będzie szczęśliwe, kiedy do niego wrócisz. To nie jest dokładnie „miłość”, jaką określają dorośli, ale jest to jedna z najsilniejszych emocji, jakie znamy.
Pamiętaj, że nie można „zepsuć” dziecka miłością, uwagą i uczuciem. Kiedy pocieszasz swoje dziecko, budujesz fundament zaufania i miłości, który przetrwa całe życie.
Maluchy – Czy napady złości są oznaką uczucia?
Więź między Wami a waszym dzieckiem rośnie w siłę w dzieciństwie, nawet jeśli spędza większość czasu na napadach złości. W rzeczywistości te napady są świadectwem Twojej bliskości.
Maluchy są zdolne do takiej „histerii”, gdy czują się bezpiecznie w swojej miłości i tak bardzo Cię kochają. Innymi słowy, Twoje dziecko pozwala sobie często na takie emocje, wyłącznie z powodu silnego zaufania.
Twoje małe dziecko ma bogaty zakres emocji. Ale nadal nie rozumie pojęcia „miłości”, jaką znamy my. Maluchy mogą powiedzieć, że Cię kochają, ale powiedzą też, że kochają swoje książki lub zabawki albo ich ulubione płatki.
Mimo to, nie musisz martwić się o swoje miejsce w świecie malucha. Koniecznie zdaj sobie sprawę, że jesteś dla niego bardzo ważna. Kiedy coś go boli lub chce się przytulić, nie biegnie do swoich zabawek ani do lodówki. Będzie potrzebował pomocy od ludzi, którym najbardziej ufa.
Przedszkolaki i starsze dzieci – Bardziej wyrafinowana miłość
Gdy Twoje dziecko będzie starsze, zacznie ukrywać więcej swoich emocji, częściowo ze względu na presję rówieśników, a częściowo dlatego, że metoda malucha wyrażająca każde przemijające uczucie może się już wyczerpać.
Oczywiście, niektóre starsze dzieci są niezwykle wylewne, a inne zważają na swoje uczucia. Nawet jeśli Twoje dziecko nie przytula cię przy każdej okazji, znaki miłości nadal będą tam obecne. Niektóre dzieci opowiedzą ci wszystko, podczas gdy inne są bardziej skłonne zachować pewne rzeczy dla siebie. Ale tak długo, jak będziesz tam, gdzie twoje dziecko będzie cię potrzebować i będziesz gotowa do słuchania, miłość będzie płynąć w dwóch kierunkach.
Potrzebująca i „czepliwa” miłość z wczesnego dzieciństwa z biegiem czasu staje się coraz bogatsza i bardziej skomplikowana. Twoje dziecko czuje teraz empatię do ciebie i innych, a także zacznie kochać cię jako osobę, a nie tylko opiekuna.
Przedszkolak zaczyna dążyć do większej niezależności, co oznacza, że potrzebuje twojej miłości i wsparcia bardziej niż kiedykolwiek. Im więcej bezpieczeństwa dajesz dziecku, tym bardziej staje się niezależne.
Nawet gdy twoje dziecko stara się być samodzielne, nie może zerwać więzi, która łączy je z tobą. Macie powiązania, które sięgają czasu przed jego narodzinami, które są podparte uczuciami, wspomnieniami i tak, hormonami. Miłość do dziecka to zarazem prosta, jak i niezwykle głęboka relacja, podparta wieloma bodźcami.
Zgadzam się z Panią w całej rozciągłości. Każdy potrzebuje innego czasu na rozwinięcie uczuć. Wspaniały artykuł!