Alergia pokarmowa występuje wtedy, gdy układ odpornościowy Twojego dziecka ma złą, czyli negatywną reakcję na zwykle nieszkodliwe białka w żywności i próbuje z nim walczyć poprzez produkcję przeciwciał. Może mieć ona różne objawy, od wymiotów po wysypkę. Co warto wiedzieć o alergiach pokarmowych u dzieci?
Jeśli Twoje dziecko ma alergię pokarmową, najprawdopodobniej objawy pojawią się zaledwie kilka minut po posiłku. Sprawdźmy zatem jak często występują i w jaki sposób im przeciwdziałać.
Jak powszechne są alergie pokarmowe u dzieci?
Alergie pokarmowe występują często u niemowląt i małych dzieci. Szacuje się, że aż 8% dzieci poniżej trzech lat cierpi na alergię pokarmową.
Twoje dziecko jest bardziej podatne na alergię pokarmową, jeśli masz ją w historii rodzinnej lub też występowały inne stany alergiczne, takie jak astma, katar sienny lub egzema. Związek między alergiami pokarmowymi a egzemą jest najsilniejszy.
Dzieci, które mają ciężką egzemę, gdy są w wieku poniżej trzech miesięcy, znacznie częściej cierpią z powodu alergii pokarmowej.
Które pokarmy najczęściej wywołują alergię pokarmową?
Najczęstsze produkty wywołujące alergie pokarmowe u niemowląt i małych dzieci to mleko, jaja, orzeszki ziemne i orzechy, takie jak orzechy laskowe, orzechy włoskie i migdały. Statystyki są następujące:
- mleko: od 1,6% do 7% dzieci,
- jaja: około 2% dzieci poniżej trzech lat,
- orzeszki ziemne: do 2% dzieci.
Na jakie objawy powinienem zwrócić uwagę?
Łatwo jest stwierdzić, czy Twoje dziecko ma natychmiastową alergię na jakiś pokarm. Objawy obejmują najczęściej:
- pokrzywkę wokół jego ust, nosa i oczu, które mogą rozprzestrzeniać się po jego ciele,
- łagodny obrzęk warg, oczu i twarzy,
- cieknący lub zablokowany nos, kichanie, łzawienie oczu,
- swędzące usta i podrażnione gardło,
- nudności, wymioty i biegunka.
Jeśli u dziecka wystąpi ostrzejsza reakcja, może wystąpić świszczący oddech, trudności w oddychaniu, obrzęk gardła i języka oraz nagły spadek ciśnienia krwi. Zjawisko to znane jako anafilaksja lub wstrząs anafilaktyczny i może zagrażać życiu.
Na szczęście ciężkie reakcje są rzadkie. Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko reaguje poważniej, użyj adrenaliny, jeśli została przepisana i natychmiast wezwij pogotowie ratunkowe. Nie próbuj wywoływać wymiotów u dziecka.
Co się dzieje, gdy alergia pokarmowa mojego dziecka nie jest natychmiastowa?
Opóźnione reakcje alergiczne są trudniejsze do zauważenia, ale stają się coraz częstsze. Ciało Twojego dziecka wymaga więcej czasu, ponieważ wpływają one na różne części jego układu odpornościowego. Tego rodzaju alergie nazywane są alergiami opóźnionymi.
Objawy, na które należy zwrócić uwagę, obejmują:
- kolkę,
- biegunkę,
- zaparcia,
- krew lub śluz w kupce dziecka,
- od umiarkowanego do ciężkiego wyprysku, co jest powszechne u dzieci z alergią na mleko krowie.
Jednak wszystkie te objawy są powszechne we wczesnym dzieciństwie. Alergia jest tylko jednym z możliwych wytłumaczeń takiego stanu.
W jaki sposób diagnozuje się alergię pokarmową u dziecka?
Jeśli uważasz, że Twoje dziecko jest uczulone na jakieś jedzenie, skontaktuj się ze swoim lekarzem rodzinnym i poproś o skierowanie do poradni alergologicznej. Niektóre kliniki alergologiczne specjalizują się w alergiach dziecięcych a Twoje dziecko może być przebadane przez specjalistę alergologa dziecięcego.
Po zebraniu pełnej historii objawów Twojego dziecka, lekarz prawdopodobnie zaproponuje testy, aby pomóc w diagnozie. Jest to szczególnie przydatne przy diagnozowaniu małych dzieci. Można również wykonać badanie krwi radioalergosorpcyjne (RAST), a wyniki połączyć. Nie ulegaj pokusie, aby kupić własny zestaw testowy, ponieważ niewiele jest dowodów na jego skuteczność.
Jeśli u dziecka wystąpi opóźniona reakcja alergiczna na pokarm, lekarz będzie próbował wyśledzić alergen poprzez proces eliminacji. Zostaniesz skierowana do dietetyka, który wyjaśni ci, jak usunąć różne pokarmy z posiłków Twojego dziecka. Prawdopodobnie należy unikać podejrzanych pokarmów przez okres od dwóch tygodni do sześciu tygodni. Nie usuwaj pokarmów z diety swojego dziecka bez uprzedniej konsultacji z lekarzem lub dietetykiem.
Jeśli Twoje dziecko ma alergię na mleko i karmisz piersią, Twój lekarz lub dietetyk doradzi Ci, jak zmienić dietę. W przypadku karmienia mieszankami zalecana może być zmiana na hipoalergiczne mleko modyfikowane.
Dietetyk przejrzy objawy Twojego dziecka i powoli ponownie wprowadzi podejrzany alergen do diety, aby sprawdzić, czy objawy powrócą. Może wykonać kolejny test skórny przed ponownym wprowadzeniem pokarmu.
Czy mogę zapobiec rozwojowi alergii pokarmowej u mojego dziecka?
Nie mamy żadnych dowodów na to, że to, co jesz w czasie ciąży lub gdy karmisz piersią, wpłynie na to, czy Twoje dziecko rozwinie alergię pokarmową.
Karmienie piersią wyłącznie przez okres od 4 do 6 miesięcy może pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienia alergii u dziecka, choć dowody na to nie są jednoznaczne.
Często zaleca się wyłączne karmienie piersią przez 6 miesięcy. Po 6 miesiącach sugeruje się wprowadzenie typowo alergizujących pokarmów, takich jak mleko krowie i jajko, po jednym na raz. W ten sposób będziesz w stanie stwierdzić, czy któryś z nich wywoła reakcję.
Jeśli nie masz alergii na orzeszki ziemne, możesz jeść orzeszki ziemne w czasie ciąży i podczas karmienia piersią. Jeśli masz alergię lub dziecko ma wyprysk, zachowaj ostrożność przed podaniem dziecku produktów z orzeszków ziemnych, gdy zostanie odstawione od piersi. Opóźnij przyjmowanie przez dziecko takich produktów jak masło orzechowe, aż do ukończenia 6 miesięcy.
Przyjmowanie probiotyków jako uzupełnienia diety dla matek karmiących piersią lub dodanych do mleka modyfikowanego, może pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienia alergii pokarmowych u dzieci. Jednak potrzebujemy więcej dowodów, aby mieć na to pewność.
Czy można wyleczyć alergie pokarmowe?
Nie ma jeszcze lekarstwa na alergie pokarmowe, chociaż poczyniono prawdziwy postęp w zrozumieniu sposobów zapobiegania im oraz ich leczenia.
Twoje dziecko może wyrosnąć z alergii, ale może zależeć to od tego, na co jest uczulone. Około 90% dzieci wyrasta z alergii na mleko krowie i jaja, podczas gdy tylko około 10 do 20% wyrasta z alergii na orzeszki ziemne.
Nawet jeśli Twoje dziecko wyrośnie z alergii, może ono nadal rozwijać inne schorzenia związane z alergią, takie jak astma lub katar sienny.
Czym jest nietolerancja pokarmowa?
Opóźnione alergie i nietolerancję pokarmową łatwo się myli. Niemowlęta mogą czasem rozwinąć nietolerancję do pewnych rodzajów pokarmów. Różnią się one od alergii, ponieważ nie obejmują działania układu odpornościowego. Twoje dziecko ma nietolerancję, jeśli ma trudności z trawieniem niektórych pokarmów, a typowe objawy to:
- ból brzucha,
- kolka,
- wzdęcia,
- wiatry,
- biegunka,
- wymioty.
Najczęstszą nietolerancją u dzieci jest nietolerancja białek mleka lub laktozy.
Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko ma nietolerancję pokarmową, skontaktuj się ze swoim lekarzem rodzinnym. Nigdy nie próbuj samodzielnie zdiagnozować, ponieważ istnieją inne stany, które mogą powodować podobne objawy, takie jak celiakia, kiedy jelito reaguje z glutenem w ziarnach.
Pokarm, którego nie toleruje Twoje dziecko, identyfikuje się w podobny sposób jak alergen powodujący opóźnioną reakcję. Twój lekarz skieruje je do dietetyka, wprowadzającego dietę wykluczającą, w której podejrzane pokarmy zostaną usunięte z posiłków, a następnie powoli wprowadzone ponownie. Pomaga to zidentyfikować, które produkty spożywcze powodują problem.
Jak powinniśmy zarządzać alergią pokarmową?
Po zdiagnozowaniu alergii pokarmowej u dziecka, należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza lub dietetyka, dotyczącymi unikania żywności wyzwalającej negatywną reakcję organizmu. Jeśli Twoje dziecko ma łagodną alergię, na przykład na jajka, może nadal jeść pokarmy zawierające jaja. Natomiast jeśli Twoje dziecko ma poważną alergię, na przykład na orzechy, może potrzebować uniknięcia wszelkich ich śladów w diecie. Warto jednak pamiętać, że najczęściej alergia pokarmowa u dziecka to nie dożywotni wyrok.
