Cienkie ścianki pochwy pokryte są cienką warstwą wilgotnego śluzu, który spełnia wiele ważnych funkcji. Zapewnia on środowisko alkaliczne, w którym plemniki mogą dłużej przetrwać i dokonać zapłodnienie w momencie owulacji kobiety. Wydzielina ogranicza również tarcie podczas stosunku płciowego i zabezpiecza przed infekcjami. Suchość pochwy może powodować dyskomfort zarówno fizyczny, jak i psychiczny, ponieważ często wzbudza zawstydzenie. Chociaż dolegliwość ta najczęściej występuje u kobiet dojrzałych, może również dotknąć te znacznie młodsze. W niniejszym artykule wskazujemy co może powodować suchość pochwy i jak można temu zaradzić.
Suchość pochwy może być zarówno objawem jakiegoś problemu zdrowotnego lub też przyczynić się do rozwoju jakiejś dolegliwości. Identyfikuje się ją jako zbyt małe nawilżenie ścianek pochwy i sromu, które powoduje dyskomfort fizyczny, a czasem psychiczny.
W miarę starzenia się kobiety zmiany w produkcji hormonów mogą powodować zmiany w ściankach pochwy. Cieńsze ściany oznaczają mniej komórek wydzielających śluz i nawilżenie, w efekcie czego może powstać efekt suchości pochwy. Zmiany hormonalne są najczęstszą przyczyną tego stanu, ale nie jedyną. Sprawdżmy zatem co jeszcze powoduje suchość pochwy, jakie są jej efekty oraz jak temu zaradzić.
Przyczyny suchości pochwy
Spadające poziomy estrogenu są główną przyczyną suchości pochwy. Z wiekiem kobiety zaczynają wytwarzać mniej tego hormonu, co prowadzi do zakończenia miesiączkowania w czasie zwanym okołomenopauzalnym.
Jednak menopauza nie jest jedyną przyczyną, która powoduje zmniejszenie produkcji estrogenu. Inne możliwe przyczyny to przede wszystkim:
- karmienie piersią,
- palenie papierosów,
- depresja,
- nadmierny stres,
- zaburzenia układu odpornościowego, takie jak zespół Sjögrena,
- poród,
- ciężkie ćwiczenia fizyczne,
- niektóre metody leczenia raka, takie jak radioterapia miednicy, terapia hormonalna lub chemioterapia,
- chirurgiczne usunięcie jajników.
Niektóre leki mogą również zmniejszać wydzielanie żeńskich hormonów. Podrażnienie i suchość pochwy może być czasem efektem działania niektórych kremów i balsamów stosowanych w okolicach intymnych. Problemy z utrzymaniem odpowiedniego nawilżenia pochwa mogą również pojawić się z przypadku infekcji grzybiczych lub bakteryjnych.
Problemy z suchością pochwy mogą także występować w przypadku stosowania niektórych leków przeciwalergicznych, na nietrzymanie moczu, czy też antybiotyków. Najczęściej jednak objawy te znikają po zakończeniu leczenia.
Jakie są możliwe skutki suchości pochwy?
Suchość pochwy może powodować dyskomfort fizyczny w okolicach miejsc intymnych, a także może powodować:
- uczucie palenia i bólu,
- utrata zainteresowania seksem,
- ból podczas stosunku płciowego,
- lekkie krwawienie po stosunku,
- infekcje dróg moczowych (ZUM), które nie ustępują lub występują ponownie,
- swędzenie lub pieczenie pochwy.
Suchość pochwy może być źródłem zawstydzenia po trudnościach z odbyciem stosunku. Chociaż problem ten bywa trudny do omówienia z lekarzem lub partnerem, dość często występuje i dotyka wiele kobiet. Z tego względu warto poszukać profesjonalnej pomocy medycznej.
Kiedy szukać pomocy medycznej?
Suchość pochwy rzadko wskazuje na poważną chorobę. Warto jednak poszukać pomocy, jeśli dyskomfort utrzymuje się dłużej niż kilka dni lub jeśli odczuwa się go podczas stosunku płciowego. Nieleczona suchość pochwy może powodować rany lub pękanie tkanek pochwy.
Jeśli temu problemowi towarzyszy ciężkie krwawienie z pochwy, niezwłocznie należy zasięgnąć porady lekarza ginekologa. Podczas badania lekarz może zbadać ściany pochwy w celu znalezienia skaleczeń lub podrażnienia skóry. Może również pobrać próbkę wydzieliny z pochwy, aby sprawdzić obecność szkodliwych bakterii. Ponadto, można przeprowadzić testy hormonalne, które pozwolą ustalić czy jest się w okresie okołomenopauzalnym czy menopauzalnym.
Z pomocy lekarskiej należy zawsze skorzystać w przypadku wystąpienia objawów infekcji grzybiczej lub bakteryjnej.
Jak leczy się suchość pochwy?
Istnieje wiele dostępnych bez recepty środków, które można stosować w pochwie, aby zmniejszyć suchość i dyskomfort. Te smary i kremy nawilżające mogą również zmieniać pH pochwy, zmniejszając prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji dróg moczowych.
Kobiety powinny wybrać produkt przeznaczony specjalnie do stosowania dopochwowego i powinien on wytworzony być na bazie wody. Nie powinien zawierać środków perfumujących, ekstraktów ziołowych ani sztucznych barwników, które mogą powodować podrażnienia.
W przypadku wielu kobiet ulgę przynieść może zastosowanie specjalnych globulek, kremów lub żeli z zawartością kwasu hialuronowego, kwasu mlekowego, glikogenu lub polikarbofilu.
Produkty, takie jak wazelina i olej mineralny, mogą uszkodzić lateksowe prezerwatywy i membrany stosowane do antykoncepcji.
W niektórych przypadkach lekarz może zalecić terapię estrogenową w postaci pigułek, kremu lub pierścienia, które zwiększają poziom estrogenu. Kremy i pierścienie uwalniają hormon bezpośrednio do tkanek pochwy. Tabletki są bardziej prawdopodobne, gdy występują inne uciążliwe objawy menopauzy, takie jak uderzenia gorąca.
Ponieważ wiele produktów może podrażniać delikatną skórę pochwy, ważne jest, aby zasięgnąć porady lekarza w sprawie oceny i leczenia, jeśli stan utrzymuje się zbyt długo.
Jak zapobiegać suchości pochwy?
Bardzo często zaleca się powstrzymywanie od stosowania drażniących produktów w okolicach intymnych. Warto również unikać prezerwatyw zawierających nonoyxnol-9 lub N-9, gdyż tego rodzaju substancje chemiczne mogą wzmagać suchość pochwy.
Warto również pamiętać, że zmianom funkcji pochwy, związanym z wiekiem lub reprodukcją, nie można zapobiec.
Podsumowanie
Suchość pochwy może powodować dyskomfort w okolicach intymnych, a także odbijać się negatywnie na psychice kobiety. Istnieje kilka najważniejszych przyczyn tego stanu.
Suchość pochwy rzadko stanowi poważny problem medyczny i istnieje kilka metod jego leczenia. Istnieją również pewne sposoby, aby zapobiec problemowi.
Jeśli jednak problem z suchością pochwy nie ustępuje przez dłuższy czas, mimo stosowania typowych metod leczenia, należy zgłosić się do lekarza. Warto z nim porozmawiać o przyczynach tego stanu oraz znalezieniu odpowiedniego rozwiązania.
Źródła:
Mayo Clinic Staff. (2018). Vaginal dryness. mayoclinic.org/diseases-conditions/vaginal-dryness/basics/definition/CON-20029192
Treating vaginal dryness. (n.d.). elcaminohealth.org/services/womens-health/specialty-programs/menopause-care/treating-vaginal-dryness
Vaginal dryness. (2017). womens-health-concern.org/help-and-advice/factsheets/focus-series/vaginal-dryness/
Ja osobiście mając podobny problem zdecydowałam się na zabieg laserowy w klinice w Krakowie, gdzie przyjmował mnie dr Tomasz Basta. To był strzał w dziesiątkę! Moje życie seksualne znacząco się poprawiło!