Problem bólu piersi w okresie laktacji jest dość złożony i należy na niego spojrzeć dość wszechstronnie. Czasami wynika z indywidualnych predyspozycji, a innym razem z problemów zdrowotnych. Co może powodować ból piersi w czasie karmienia dziecka? Istnieje co najmniej kilka czynników, które należy sprawdzić. Przyjrzyjmy się temu problemowi nieco bliżej.
Prawie 70 procent kobiet doświadcza bólu piersi w pewnym momencie swojego życia, ale tylko około 15 procent potrzebuje leczenia.
Nasilenie i lokalizacja bólu piersi mogą się różnić. Ból może wystąpić w obu piersiach, jednej piersi lub pod pachami. Nasilenie może wahać się od łagodnego do ciężkiego i jest zwykle opisywane jako tkliwość, ostre pieczenie lub zaciśnięcie tkanki piersi.
Zmiany hormonalne wynikające z takich zdarzeń, jak menstruacja, ciąża, laktacja i menopauza, mogą również wpływać na rodzaj odczuwanego bólu piersi.
Laktacja a ból piersi
Problem bólu piersi to częsty temat wśród młodych matek. Czasami wynika on ze szczególnego odczuwania normalnych procesów, związanych z zawieszeniem karmienia, zbyt rzadkiego przystawiania dziecka do piersi lub ewidentnych problemów zdrowotnych.
Kiedy mleko zanika, to w piersiach można poczuć delikatne mrowienie lub czasami ból. Przykre uczucie zawieszenia zazwyczaj pojawia się jedynie w momencie, kiedy myśli się o dziecku lub kiedy dziecko ssie pierś. Oddziałuje wówczas hormon, który stymuluje piersi do wzmożonej produkcji mleka. Całkiem możliwe, że mleko z piersi może polecieć nawet wtedy, gdy matka usłyszy płacz swojego dziecka. Związany z tym zjawiskiem ból jest zazwyczaj sytuacją zupełnie normalną, chyba że jego nasilenie będzie nie do zniesienia.
Każda kobieta inaczej odczuwa związany z tym dyskomfort i może się on objawiać:
- mrowieniem lub obecnością igiełek w trakcie, lub po karmieniu piersią,
- skręcaniem w głąb piersi.
W miarę upływu czasu, kiedy kobieta przyzwyczai się do karmienia piersią, takie uczucia zazwyczaj powoli zaczynają znikać.
Najczęściej występujące problemy, powodujące ból piersi w okresie laktacji
Jak już wcześniej wspomniano, istnieje kilka kluczowych czynników które mogą powodować znaczny dyskomfort bólowy w okresie karmienia piersią. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich.
Wytwarzanie zbyt dużej ilości mleka
Niektóre matki, które produkują duże ilości mleka, mogą na początku odczuwać znaczny dyskomfort podczas karmienia piersią. To przykre doświadczenie zazwyczaj znika po trzech miesiącach karmienia piersią. Kiedy dziecko dobrze przyczepi się do piersi raczej szybko zaspokoi swoje potrzeby. Tego rodzaju ból piersi to bardzo często występująca w początkowym stadium karmienia dolegliwość, którą można wyeliminować poprzez baczne obserwacje i zmiany techniki.
Ból piersi a obrzęki
W ciągu pierwszych kilku dni po urodzeniu dziecka piersi zaczynają napełniać się mlekiem dość intensywnie. Co więcej, do piersi zaczyna docierać więcej krwi, zwiększając ich objętość i drażliwość. Tkanki w tym obszarze stają się opuchnięte, a przez to piersi mogą być ciężkie, ciepłe, jędrne, a czasami stają się nierówne. Dość normalną sytuacją jest także ból piersi, który wynika z ich nadmiernego wypełnienia i dostosowywania się do nowych warunków.
Dziecko do piersi należy przykładać tak często, jak się tego domaga. Należy sprawdzić, czy dobrze się trzyma piesi i karmić dopóty, dopóki nie zaspokoi swojego głodu. Należy pamiętać, że piersi dostosowują ilość mleka do potrzeb dziecka. Każdy dyskomfort, który się na początku odczuwa, powinien po pewnym czasie zniknąć.
Kiedy nie karmi się dziecka odpowiednio często, piersi stają się pełne mleka, a przez to nabrzmiałe i bolesne. Przez to dziecko może mieć później trudności z odpowiednim uchwyceniem sutka, ponieważ piersi stają się zbyt twarde.
Jeśli obrzmienie piersi nie minie po częstych karmieniach, należy skontaktować się z położną, pielęgniarką środowiskową albo ze specjalistą od karmienia piersią. Jeśli ból piersi będzie zbyt intensywny, będą one nadmiernie wypełnione, matka będzie bardziej narażona na zapalenie sutków.
Zapalenie sutków powodem bólu piersi
Obrzęk lub słaby przepływ w kanałach mlecznych może doprowadzić do stanu zapalnego w piersiach, zwanego zapaleniem sutków. Dzieje się tak w momencie, kiedy mleko utknie w piersi i w należytej ilości nie może się wydostać podczas karmienia. Piersi dotknięta tym schorzeniem będzie czerwona i drażliwa, a u matki może nawet występować gorączka.
W takiej sytuacji należy kontynuować karmienie piersią, by wypchnąć z niej jak największe ilości mleka. Warto w takim momencie poprosić pielęgniarkę środowiskową, położną lub specjalistę od karmienia piersią o sprawdzenie przyczepienia oraz odpowiedniej pozycji dziecka przy piersi w czasie karmienia.
Karmienie piersią z zapaleniem sutka może być bolesne i trudne, ale pomaga pozbyć się stanu zapalnego. W takiej sytuacji można również odciągnąć mleko, by pozbyć się jego nadmiaru z piersi.
Jeśli zapalenie sutka nie ustąpi po kilku dniach karmienia, to należy skonsultować się z lekarzem, aby uzyskać odpowiednią pomoc. Czasami zapalenie sutka wywołane jest przez infekcję, której eliminacja wymaga wprowadzenia antybiotyków.
Pleśniawki a ból piersi
Pleśniawki to dość powszechnie występująca infekcja grzybicza, która może rozwinąć się na ustach dziecka oraz na sutkach u matki. Pleśniawki mogą pojawić się w momencie, kiedy matka lub dziecko otrzymywała antybiotyki, by zwalczyć inne infekcje.
Wilgotne, ciepłe i słodkie środowisko, jakie panuje w ustach dziecka podczas karmienia, jest idealne do rozwijania się pleśniawek.
W przeciwieństwie do bólu związanego z uczuciem zawieszenia karmienia, pleśniawki powodują ból piersi po karmieniu, który trwa około godziny i może być ciężki do zniesienia. Jeśli matka lub dziecko ma pleśniawki, to konieczna jest konsultacja z położną lub lekarzem, aby ustalić odpowiednie leczenie.
Polub naszą stronę jeśli nasz artykuł okazał się pomocny!
Co jeszcze może powodować ból piersi?
Istnieją również często występujące inne czynniki, które nie mają nic wspólnego z karmieniem, a mogą powodować ból piersi:
Torbiele piersi
Niektóre kobiety narażone są na większe ryzyko wystąpienia bolesnych chorób piersi niż inne. Czasami zmiany w przewodzie mlecznym lub gruczołach mogą powodować powstawanie torbieli.
Torbiele piersi mogą przypominać guzki. W istocie są to woreczki wypełnione płynem, które mogą być miękkie lub twarde. Mogą również powodować ból. Torbiele w piersiach zwykle powiększają się podczas cyklu miesiączkowego i ustępują po osiągnięciu menopauzy.
Większość torbieli piersi składa się raczej z płynu, niż stałych tkanek. Różnią się one również od guzów i nie są rakowe.
Niektóre leki
Niektóre leki mogą powodować zwiększenie bólu piersi i obejmują one przede wszystkim:
- leki wpływające na hormony rozrodcze,
- niektóre środki w zakresie leczenia psychiatrycznego,
- niektóre środki sercowo-naczyniowe.
Przykładami tego rodzaju leków są:
- doustne hormonalne środki antykoncepcyjne,
- preparaty estrogenowe i progesteronowe stosowane po menopauzie,
- leki przeciwdepresyjne, takie jak selektywny inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI),
- leki przeciwpsychotyczne, takie jak haloperidol,
- preparaty z naparstnicy, na przykład digoksyna.
Inne środki, które mogą wzmagać ból piersi:
- niektóre diuretyki,
- anadrol i steryd,
- środki na niepłodność.
Osoby z bólem piersi powinny porozmawiać ze swoim lekarzem, aby sprawdzić, czy którykolwiek z ich leków ma na to wpływ.
Operacja piersi
Operacja piersi i tworzenie się blizn może prowadzić do bólu piersi.
Nasilenie i rodzaj bólu różnią się u poszczególnych osób i wahają się od braku bólu do silnego bólu. Może on wynikać z uszkodzenia nerwów lub stanu zapalnego. Ból piersi może mieć charakter powierzchniowy lub głęboki. Natężenie i rodzaj bólu może się zmieniać z czasem. Wkrótce po operacji ból może być silny.
Efekty długoterminowe mogą obejmować:
- zwiększoną wrażliwość,
- ból piersi podczas dotykania,
- zmniejszona wrażliwość i możliwe drętwienie,
- niezdolność do podniesienia ręki nad głową
- trudności w prowadzeniu samochodu i wykonywaniu codziennych czynności.
Niektóre z tych objawów mogą trwać 6 miesięcy lub dłużej.
W jednym badaniu, które objęło kobiety, które przeszły operację piersi w ciągu 6 miesięcy stwierdzono, że ogólnie łagodny ból piersi utrzymuje się z czasem, umiarkowany ból może wzrosnąć, a silny ból raczej się zmniejsza.
Źle dopasowany stanik
Jednym z częściej występujących problemów jest zbyt mały biustonosz do karmienia lub też zbyt ciasny top, który może prowadzić do zablokowania przewodów mlekowych oraz do zapalenia sutków. Szwy boczne powinny znajdować się na żebrach, a nie na piersiach, a miseczki biustonosza nie powinny zgniatać ani też naciskać na piersi. Jeśli kobieta ma źle dobrany biustonosz, to przy zakupie nowego powinna poprosić o pomoc specjalistę, który dobrze go idealne.
Menstruacja
Ból piersi związany z miesiączką pojawia się zazwyczaj kilka dni przed okresem i ustępuje po jej zakończeniu. Tego rodzaju dolegliwości związane są ze zmianami hormonalnymi. Jeśli ból piersi jest związany z cyklem miesiączkowym, na pewno kobieta dość szybko zacznie rozpoznawać jego schemat.
Fibrocystyczna choroba piersi
Fibrocystyczna choroba piersi ma miejsce, gdy wiele grudkowatych obszarów w piersiach napełnia się płynem, a wtedy piersi stają się bardziej czułe, tkliwe i bolesne. Taki stan jest nieszkodliwy i pozwala na karmienie piersią, jeśli jest w nich pokarm. Nie mniej jednak, jeśli kobieta uważa, że może mieć fibrocystyczną chorobę piersi, to powinna skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć inne możliwe przyczyny bólu piersi.
Dodatkowa tkanka
Niektóre kobiety, ale i mężczyźni, mają tak zwaną dodatkową tkankę piersi. Podczas wczesnego rozwoju macicy, dodatkowe tkanki rosną w linii od pachy do pachwiny. Jeśli ma się dodatkowe sutki lub tkankę piersiową, to można zauważyć obrzęk lub bolesność, gdy zmienia się gospodarka hormonalna. Niektóre tkanki mogą nawet nabrzmieć pod wpływem mleka, które zacznie wyciekać, a nacisk na taki obszar może pomóc go powstrzymać. Można również użyć zimnego kompresu, aby złagodzić bolesność tego obszaru. Użycie plastra lub poduszki piersiowej może pomóc, jeśli dodatkowo występują brodawki, przez które wycieka mleko.
Rak piersi
Większość nowotworów piersi nie powoduje bólu. Jednak zapalny nowotwór piersi i niektóre guzy mogą prowadzić do odczucia dyskomfortu. Zawsze należy skontaktować się z lekarzem, jeśli zauważa się:
- guzek lub inny problematyczny obszar w piersi,
- ból lub guzek, który nie ustępuje po menstruacji,
- wszelkie sączenia z sutków, krwawe, jasne lub w inne,
- nie ustępujący ból piersi bez znanej przyczyny,
- objawy zgodne z infekcją piersi, takie jak zaczerwienienie, ropa lub gorączka.
Ból piersi zwykle nie jest jednak związany z rakiem.
Ból w klatce piersiowej
Szereg warunków może powodować ból w ścianie klatki piersiowej. Czasami może się wydawać, że pochodzi z piersi, chociaż tak nie jest.
Typowe przyczyny bólu ściany klatki piersiowej obejmują:
- naciągnięty mięsień w klatce piersiowej,
- zapalenie tkanki otaczającej żebra z powodu zapalenia kości chrzęstnej lub zespołu Tietzego,
- angina,
- kamienie żółciowe.
Ten rodzaj bólu może wydawać się rozprzestrzeniać po ramieniu podczas ruchu i nasila się pod obciążeniem.
Skręcenia pleców, szyi lub ramion
Skręcenia w tych częściach ciała mogą powodować bolesne odczucia w piersiach. Mogą one wystąpić z powodu specyficznego rozmieszczenia nerwów w górnej części tułowia.
Jak jeszcze można sobie poradzić z bólem piersi?
Ponieważ większość problemów z bólem piersi związanych jest ze zbyt małą ilością karmień, najlepiej zaoferować dziecku częstsze karmienia, a do tego tak długo, jak będzie dziecko tego chciało. Takie działanie pomoże w większości przypadków.
Może okazać się, że zanim dziecko będzie w stanie swobodnie przyczepić się do piersi i ssać mleko, to pokarm będzie trzeba odciskać ręcznie lub za pomocą laktatora. Nie zaleca się jednak jego stosowania w przypadku normalnego karmienia, ponieważ może on wzmagać produkcję mleka i pogłębiać problemy bólowe.
Jeśli kobieta w szkole rodzenia nauczyła się technik relaksu, to powinna tę wiedzę również wykorzystać w czasie karmienia piersią. Dzięki temu lepiej poradzi sobie z dyskomfortem związanym z uczuciem zawieszenia karmienia. Za zgodą lekarza, w celu złagodzenia bólu kobieta może również stosować niektóre środki przeciwbólowe.
Przed karmieniem warto na piersi nałożyć ciepłą i wilgotną flanelę, która ułatwić przepływ mleka. Natomiast po karmieniu lub odciągnięciu mleka, na piersi można zastosować zimny kompres w postaci żelowych nakładek, mokrego ręcznika lub liści z kapusty. Liście kapusty mogą złagodzić dyskomfort, a także zmniejszyć obrzęk, chociaż nie ma na to zbyt wiele naukowych dowodów.
Ból piersi spowodowany nadmiarem pokarmu może również utrudniać samo karmienie. Jeśli dziecko odstaje od piersi z powodu nadmiaru mleka, warto wypróbować tej metody:
- jak zwykle przyłożyć dziecko do piersi,
- kiedy poczuje się, że dziecko przestało ssać i się oderwało od piersi, należy delikatnie masować pierś i wycisnąć nieco mleka na ręcznik,
- kiedy strumień mleka stanie się nieco mniejszy, to ponownie przystawić dziecko do piersi i pozwolić, by się do niej przyczepiło i kontynuowało jedzenie.
Im częściej dziecko będzie się dobrze przyczepiało do piersi, tym szybciej zapasy mleka się unormują i karmienie stanie się bardziej komfortowe.
Jeśli kobieta wypróbowała już wszystkich tych metod, a ból piersi nie minął, to niezbędna jest konsultacja z lekarzem, położną lub pielęgniarką środowiskową. Specjalista pomoże wykluczyć inne powody wymagające leczenia, takie jak pleśniawki czy też zapalenie sutków.
Jeśli dziecko ma trudności z prawidłowym złapaniem sutka i ssaniem mleka, to należy skonsultować się ze specjalistą od karmienia piersią. W tym celu należy poprosić lekarza rodzinnego o skierowanie do właściwej poradni laktacyjnej.
Bóle cykliczny i niecykliczne
Cykliczny ból piersi zmienia się wraz z wahaniami hormonalnymi i odpowiada za ok. 75% tego rodzaju dolegliwości. Objawy zależą od takich czynników, jak cykl menstruacyjny.
Cykliczny ból piersi często występuje ze zmianami włóknisto-torbielowatymi, w tym guzkami i pogrubionymi obszarami tkanki piersi. Cykliczny obrzęk, ból, ciężkość i guzki zwykle ustępują po menstruacji. Zmiany hormonalne podczas ciąży i karmienia piersią mogą również prowadzić do zmian piersi, w tym bólu.
Ból niecykliczny nie jest związany z cyklem miesiączkowym. Może wpływać na jedną lub obie piersi i nie zmienia się wraz ze zmianą hormonów. Może występować poprzez ciągłe lub przerywane ściąganie, pieczenie lub ból. Zwykle pozostaje w jednym obszarze piersi, a może wynikać z urazu lub przebytej biopsji.
Źródła:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4254680/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4254680/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4700694/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4141056/
