Krzywica – Objawy, przyczyny i leczenie

Krzywica jest zaburzeniem układu szkieletowego, spowodowanym brakiem witaminy D, wapnia lub fosforu. Wszystkie te składniki odżywcze są ważne dla rozwoju mocnych i zdrowych kości, zwłaszcza w okresie wzrostu dziecka. Osoby z krzywicą mogą mieć słabe i miękkie kości, zahamowanie wzrostu, a w ciężkich przypadkach deformacje szkieletu. W niniejszym artykule wskazujemy czym jest krzywica, z jakimi objawami jest związana oraz jakie są jej przyczyny i sposoby leczenia.

Witamina D pomaga organizmowi wchłaniać z jelit pochodzący z pożywienia wapń i fosfor. Witaminę D pozyskać można z różnych produktów spożywczych, w tym mleka, jajek i ryb. Ludzki organizm również produkuje ten ważny składnik, gdy skóra eksponowana jest na działanie promieni słonecznych.

Dlaczego witamina D jest tak ważna dla małych dzieci?

Niedobór witaminy D utrudnia organizmowi utrzymanie wystarczającego poziomu wapnia i fosforanów. Kiedy to nastąpi, organizm wytwarza hormony, które powodują uwalnianie wapnia i fosforanów z kości. Kiedy kościom brakuje tych minerałów, stają się one słabe i miękkie. Proces ten jest niezwykle niebezpieczny w okresie silnego wzrostu dziecka, ponieważ może trwale zakłócić prawidłowy rozwój układu szkieletowego.

Krzywica występuje najczęściej u dzieci w wieku od 6 do 36 miesięcy. W tym okresie dzieci są najbardziej narażone na zmiany krzywiczne, ponieważ intensywnie rosną. Niemowlęta i małe dzieci mogą nie otrzymywać wystarczającej ilości witaminy D, zwłaszcza jeśli mieszkają w rejonie świata o małym nasłonecznieniu, ich żywienie ma charakter wegetariański lub nie spożywają dostatecznie dużo produktów mlecznych. W niektórych przypadkach problem może mieć charakter dziedziczny.

Współcześnie krzywica dość rzadko występuje w krajach rozwiniętych. Dawniej była o wiele bardziej powszechna, zwłaszcza jej ciężkie przypadki. Dominująca dieta w krajach rozwiniętych korzysta bowiem z wielu produktów przetworzonych z dodatkiem witaminy D. Dotyczy to rozmaitych produktów dla dzieci, takich jak mleko modyfikowane czy płatki śniadaniowe.

Kto jest najbardziej zagrożony rozwojem krzywicy?

Czynniki ryzyka rozwoju krzywicy obejmują przede wszystkim takie czynniki jak:

Wiek

Krzywica występuje najczęściej u dzieci w wieku od 6 do 36 miesięcy, ponieważ w tym okresie dzieci zwykle doświadczają szybkiego wzrostu. To wtedy ich ciała potrzebują najwięcej wapnia i fosforu, aby wzmocnić i rozwinąć swoje kości.

Dieta

Ryzyko zachorowania na krzywicę jest większe, jeśli dominująca dieta nie obejmuje ryb, jajek i mleka. Prawdopodobieństwo wystąpienia takiego problemu może być także wyższe, jeśli ma się problemy z trawieniem białek mleka lub cierpi na alergię na cukier mleczny, czyli laktozę. Niemowlęta karmione wyłącznie mlekiem matki mogą również mieć niedobór witaminy D. Mleko matki nie zawiera wystarczającej ilości witaminy D, aby zapobiec krzywicy, dlatego należy ją dostarczać w postaci suplementu diety.

Kolor skóry

Dzieci z Afryki, wysp Pacyfiku i Bliskiego Wschodu są najbardziej narażone na krzywicę, ponieważ mają ciemną skórę. Ciemna skóra nie reaguje tak silnie na światło słoneczne jak jaśniejsza skóra, więc produkcja witaminy D przez organizm jest niższa.

Lokalizacja geograficzna

Nasze ciała wytwarzają więcej witaminy D, gdy są wystawione na działanie promieni słonecznych. Z tego powodu jest się bardziej narażonym na krzywicę, gdy się mieszka w obszarze o małym nasłonecznieniu. Ryzyko wystąpienia tego problemu jest także wyższe, gdy stale przebywa się w zamkniętych pomieszczeniach.

Geny

Jedna z form krzywicy może być dziedziczna. Oznacza to, że zaburzenie jest przekazywane przez geny otrzymane od przodków. Ten rodzaj krzywicy, zwany krzywicą dziedziczną, polega na utrudnionym wchłanianiu związków fosforu przez nerki.

Jakie są objawy krzywicy?

Objawy krzywicy obejmują takie dolegliwości jak:

• ból lub tkliwość w kościach ramion, nóg, miednicy lub kręgosłupa,
• zahamowany i niski wzrost,
• łatwe pęknięcie kości,
• skurcze mięśni,
• deformacje zębów, takie jak:
  • opóźnione tworzenie się zębów,
  • dziury w szkliwie,
  • ropnie,
  • wady w strukturze zębów,
  • zwiększona liczba ubytków,
• deformacje szkieletu, w tym:
  • dziwnie ukształtowana czaszka,
  • krzywe nogi,
  • guzy w klatce piersiowej,
  • wystający mostek,
  • zakrzywiony kręgosłup,
  • deformacje miednicy.

Zawsze należy skonsultować się z lekarzem, jeśli dziecko wykazuje objawy krzywicy. Jeśli zaburzenie nie jest leczone w okresie wzrostu dziecka, może mieć ono bardzo niski wzrost w wieku dorosłym. Deformacje mogą również być trwałe, jeśli zaburzenie nie zostanie właściwie leczone.

Jak diagnozuje się krzywicę?