Większość kobiet doświadcza szeregu różnego rodzaju upławów podczas kolejnych etapów cyklu miesiączkowego. Każdego dnia organizm może produkować ok. łyżeczki różnej gęstości bezwonnego śluzu, którego kolor może zmienić się od przezroczystego, przez biały, po brązowy. Śluz przed okresem może przyjmować różną konsystencję, w zależności od aktualnego poziomu hormonów. Niekiedy jednak może być wynikiem infekcji, którą należy leczyć. W niniejszym artykule przedstawiamy najważniejsze fakty i wskazówki na ten temat.
Wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy ze znaczenia śluzu, jaki pojawia się w pochwie na różnych etapach cyklu miesiączkowego. Jego różne konsystencje i kolory mają związek z poziomem hormonów, a tym samym ze zmianami jakie zachodzą w organizmie. Czasami także śluz przed okresem może mieć niepokojąca formę, która wiązać się może z pojawieniem się infekcji. Z tego powodu warto zaczerpnąć informacji o tym, dlaczego pojawia się biała wydzielina przed miesiączką, co oznaczają inne rodzaje śluzu i kiedy należy zgłosić się do lekarza.
Czym jest śluz przed okresem?
Białe wydzieliny, które można czasem zauważyć przed miesiączką, nazywane są upławami (ang. leukorrhea). Stanowią płynną substancję o różnej gęstości, która może także przyjmować nieco żółty kolor.
Faza cyklu miesiączkowego nazywana fazą lutealną, trwa od 15 do 28 dnia cyklu. Jej rozpoczęcie następuje bezpośrednio po owulacji i trwa do wystąpienia krwawienia miesiączkowego. W tym czasie hormon progesteron osiąga swój szczytowy poziom i zmienia śluz przed okresem w mętny lub biały. Kiedy dominującym hormonem jest estrogen, wydzielina jest zwykle bardziej klarowna, rozciągliwa lub wodnista. Zakończenie fazy lutealnej jest również pierwszym dniem kolejnego cyklu menstruacyjnego.
Obserwacja śluzu w pochwie jest jedną z naturalnych metod śledzenia potencjalnej płodności. Przez niektórych jest uważana jako naturalna strategia planowania rodziny lub metoda świadomości niepłodności. Cienki i rozciągliwy śluz jest wiązany z czasem płodności kobiety, ponieważ występuje w okresie, kiedy dojrzałe jajeczko jest gotowe na zapłodnienie. Z kolei bardziej biała i gęstsza wydzielina kojarzona jest z okresem kobiecej niepłodności. Właśnie dlatego taki śluz można zaobserwować, gdy nie jest się w okresie płodności, czyli między owulacją a początkiem miesiączki.
Bez względu na kolor i konsystencję, śluz w pochwie utrzymuje jej tkanki w zdrowiu i nawilżeniu. Tak długo, jak upławom nie towarzyszą takie objawy, jak ból, swędzenie lub zaczerwienienie, nie powinny stanowić powodów do niepokoju.
Co powoduje śluz przed okresem?
Możliwe przyczyny pojawienia się białego śluzu przed miesiączką obejmują:
- Normalne funkcjonowanie układu rozrodczego – Biała wydzielina przed miesiączką jest normalnym efektem działania cyklu miesiączkowego. Pojawiający się śluz w pochwie na tym etapie cyklu jest czasem nazywany „śluzem białkowym”, ze względu na cienką, rozciągliwą i śliską konsystencję. Ten rodzaj śluzu powinien być również bezwonny.
- Hormonalna kontrola urodzeń – Środki antykoncepcyjne zmieniają poziom hormonów, co może prowadzić do zwiększonej ilości wydzieliny w pochwie. Jest to normalny efekt uboczny działania hormonalnej kontroli urodzeń.
- Ciąża – Zwiększone upławy przed planowanym terminem miesiączki mogą być wczesnym objawem ciąży. Pojawiający się śluz z powodu ciąży może być jednak trudny do odróżnienia od śluzu, który występuje jako elelemnt cyklu misiączkowego. Zwykle jest jednak nieco sztywniejszy i bardziej kremowy niż w normalnym okresie.
- Zakażenie przenoszone drogą płciową (STI lub STD) – Rzeżączka, chlamydia i rzęsistka to choroby przenoszone drogą płciową, które mogą powodować upławy. Jeśli masz rzeżączkę lub chlamydię, wydzielina będzie bardziej żółta i przypominać ropę. Jednak te choroby przenoszone drogą płciową są często bezobjawowe. Rzęsistek pochwowy znacznie bardziej naraża na objawy, takie jak zielonkawy lub żółtawy śluz, któremu towarzyszy rybi aromat i swędzenie.
- Zakażenie drożdżakami (kandydoza) – Zakażenia drożdżakowe są dość częste i mogą wystąpić bez widocznej przyczyny. Jednak stosowanie antybiotyków zwiększa ryzyko zakażenia drożdżakami, które najprawdopodobniej nastąpi tuż przed miesiączką. Śluz z pochwy z powodu infekcji grzybicznej jest gęsty, biały i często opisywany jest jako twarożek. Infekcje drożdżakowe zwykle powodują swędzenie i pieczenie pochwy i sromu.
- Bakteryjne zapalenie pochwy – Bakteryjne zapalenie pochwy jest infekcją występującą, gdy zmienia się naturalna równowaga bakterii w pochwie. Przyczyna jest nieznana, ale wiąże się z paleniem i posiadaniem wielu partnerów seksualnych. Upławy z powodu bakteryjnego zapalenia pochwy mają często rybi zapach i szaro-biały kolor.
Jakiego śluzu w pochwie można się spodziewać w całym cyklu
Suchość pochwy jest dość powszechna w ciągu 3 do 4 dni po zakończeniu miesiączki. Następnie mogą wystąpić 3 do 5 dni białego, mlecznego lub lepkiego śluzu. Nazywa się to fazą pęcherzykową, w którym jajeczko się rozwija.
Zwiększona ilość rozciągliwych, przezroczystych i wodnistych wydzielin jest powszechna w czasie owulacji, kiedy są tzw. dni płodne. W rzeczywistości w tym czasie można doświadczyć nawet 30-krotnie więcej śluzu niż w pozostałym okresie. Wydzielina jest wtedy cienka i śliska, co jest niezwykle pomocne dla plemników podróżujących do czekającego ich jajeczka.
Białe upławy występują zwykle po owulacji, ponieważ progesteron przejmuje rolę hormonu wiodącego. Na początku można zobaczyć go więcej, po czym stopniowo jego ilość spada. Z czasem taje się gęstszy i lepki, prawie jak klej. Średnio taki śluz utrzymuje się od 11 do 14 dni.
Śluz tuż przed okresem może czasami wyglądać na żółty. Można również czasem zobaczyć brązową wydzielinę z pochwy w dniach bezpośrednio po miesiączce, która będzie zanieczyszczona starą krwią.
Plamienie krwią lub brązowe wydzieliny w czasie przewidywanego okresu mogą być oznaką implantacji we wczesnej ciąży. Jeśli przy takim plamieniu miesiączka się opóźnia, dobrym pomysłem jest wykonanie domowego testu ciążowego.
Kiedy śluz przed okresem może budzić niepokój?
W niektórych przypadkach upławy mogą sygnalizować problem ze zdrowiem. Na przykład gruba biała wydzielina z towarzyszącym swędzeniem może oznaczać infekcję grzybiczą. Żółty lub zielony śluz z pochwy może z kolei oznaczać infekcję bakteryjną lub zapalenie pochwy.
Zaleca się wizytę u ginekologa w przypadku wystąpienia poniższych objawów:
- ból, pieczenie lub inny dyskomfort w pochwie i wokół niej,
- wysypka lub rany z wydzieliną lub bez niej,
- twarożek lub pienista wydzielina,
- silny lub nieprzyjemny zapach z pochwy,
- zaczerwienienie,
- obrzęki.
Zakażenia przenoszone drogą płciową (STI) mogą również powodować nietypowe upławy. Jeśli jest się aktywny seksualnie i zauważyło się istotne zmiany, z pewnością należy skonsultować się z lekarzem. Nieleczone choroby przenoszone drogą płciową mogą prowadzić do innych poważnych powikłań zdrowotnych, w tym bezpłodności.
Kiedy iść do lekarza?
Biały śluz przed okresem jest dość często spotykanym objawem. Nawet 3/4 kobiet w pewnym momencie życia doświadcza infekcji grzybiczej pochwy, która może się w ten sposób objawiać. Tego rodzaju infekcji nie można bagatelizować i należy podjąć odpowiednie leczenie.
Jeśli objawy nie ustąpią po około tygodniu domowego leczenia lub jeśli wystąpią jakiekolwiek inne objawy, należy skontaktować się z lekarzem w celu umówienia wizyty. Jeśli nigdy wcześniej nie było się leczonym z powodu infekcji drożdżakami, także warto udać się do lekarza. Z pewnością sprawdzi on dokładnie pojawiające się objawy i pomoże opracować odpowiedni plan leczenia.
Źródła:
Mayo Clinic Staff. (2014). Cervical mucus method for natural family planning.
Mayo Clinic Staff. (2016). Vaginal discharge.
Mayo Clinic Staff. (2015). Yeast infection (vaginal).
Vaginal discharge. (2013).
