Z pewnością każda matka chce, aby jej dziecko przybyło na świat w pełni zdrowe i bezpieczne. Czasami jednak wymagane jest wykonanie zabiegu cesarskiego cięcia, które wiąże się z późniejszą blizną na brzuchu. Blizna po cesarce może być jednak stosunkowo mało widoczna, jeśli właściwie się ją pielęgnuje. Z pewnością można zrobić wiele, by brzuch po ciąży wyglądał ładnie. Polecamy przeczytać nasze wskazówki w tym zakresie.
Zupełnie naturalne jest, że większość kobiet chce zrobić wszystko, aby rana dobrze się zagoiła, a blizna po cesarce została zminimalizowana. Dobra wiadomość jest taka, że większość blizn w kształcie litery C goi się ładnie, pozostawiając jedynie bladą linię tuż nad linią włosów łonowych, którą łatwo zakrywa odzież, bielizna i kostiumy kąpielowe.
Rodzaje cesarskiego cięcia
Podczas zabiegu cesarskiego cięcia lekarz wykonuje dwa nacięcia – pierwsze przez skórę dolnej części brzucha, około kilka centymetrów powyżej linii włosów łonowych. Drugie wykonuje się się w macicy, do której lekarz sięga po dziecko. Rodzaj cięcia na brzuchu może być wykonany w różny sposób:
- Poziomo – Nacięcie poprzeczne w dolnej części brzucha jest dziś najczęściej stosowane i wykonuje się je w kształcie litery C. Wykonuje się je w ten sposób, ponieważ trzeba dotrzeć do najniższej części macicy, która jest cieńsza i powoduje mniej krwawienia. Jest również mniej prawdopodobne, że macica podzieli się w przypadku następnego porodu siłami natury.
- Pionowo – Cięcie tego rodzaju nazywane jest „klasycznym” i wykonuje się je pośrodku brzucha, zwykle od pępka do linii włosów łonowych. Dawniej było powszechne, ale teraz jest zarezerwowane dla konkretnych przypadków, np. jeśli ma się już bliznę po poprzedniej operacji, jeśli dziecko jest ułożone niezwykłej pozycji lub jeśli nagły wypadek wymaga natychmiastowego porodu. Nacięcia pionowe mogą być nieco bardziej bolesne i goić się nieco dłużej.
Szybki powrót do pełnej sprawności i zdrowia po cesarskim cięciu w pewnym zakresie może zależeć od samego zabiegu, ale także cech indywidualnych oraz dbałości o rehabilitację.
Jak zamykane jest cesarskie cięcie?
Nacięcie macicy jest zawsze zamykane za pomocą rozpuszczalnych szwów, a do skóry wykorzystuje się 3 metody:
- Zszywki – Lekarz używa zszywacza do skóry, aby zamknąć nacięcie za pomocą metalowych zszywek. Jest to popularny wybór, ponieważ jest najłatwiejszą i najszybszą opcją.
- Szwy – Za pomocą igły i nici lekarz zszywa nacięcie. Chociaż ta metoda zajmuje trochę więcej czasu, bo ok. 30 minut, niektórzy eksperci uważają, że może to być lepsza opcja. Niektóre badania sugerują, że u kobiet, u których nacięcia w kształcie litery C są zamknięte szwami, prawdopodobieństwo powikłań rany jest znacznie mniejsze niż u kobiet, których nacięcia są zamykane zszywkami.
- Klej chirurgiczny – Uszczelnia skórę i nakłada się na niego przezroczysty opatrunek. Niektórzy eksperci twierdzą, że przy tej metodzie rana leczy się najszybciej i pozostawia najmniej widoczną bliznę. Ale nie zawsze jest to opcja, którą można wykorzystać. Lekarze mogą używać kleju w zależności od kilku czynników, w tym od tego, czy wykonano nacięcie poziome oraz konsystencji skóry brzucha i tłuszczu.
Blizna po cesarce
W większości przypadków blizna po cc goi się prawidłowo. Ale czasami cały proces może przebiegać w nieodpowiednim tempie. Może to prowadzić do problemów z bliznami, szczególnie jeśli jest się w wieku poniżej 30 lat i ma się ciemniejszą skórę. Problemy, które mogą się pojawić, to:
- Keloid – Bliznowiec, który występuje gdy blizna po cesarce wystaje poza pierwotne granice rany, co może prowadzić do nieestetycznego zgrubienia tkanki.
- Blizna przerostowa – Blizna po cesarce jest grubsza, mocniejsza i zwykle bardziej podniesiona niż normalne blizny. W przeciwieństwie do bliznowców, pozostaje w granicach swojej pierwotnej linii nacięcia.
Jak leczyć ranę po cesarskim cięciu?
W przypadku porodu przez cesarskie cięcie zawsze należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza. Poniższe wskazówki mogą jednak okazać się pomocne.
- Utrzymywanie w czystości – Raz dziennie, np. kiedy bierze się prysznic, należy pozwolić, aby woda z mydłem obmyła ranę. Należy jednak przy tym unikać energicznego szorowania. Po zakończeniu mycia należy całość delikatnie osuszyć czystym ręcznikiem.
- Używanie maści i zakrywanie blizny – Niektórzy lekarze twierdzą, że można nakładać miejscowo antybiotyk lub wazelinę i lekko przykryć ranę bandażem. Inni mówią, że lepiej nic nie nakładać i pozostawić ranę odkrytą. Porozmawiaj ze swoim lekarzem o tym, który sposób jest najlepszy dla Ciebie.
- Wietrzenie – Powietrze sprzyja gojeniu się skóry, więc jeśli to możliwe, wystaw bliznę na działanie powietrza. Nie oznacza to, że należy chodzić półnagą. Noszenie luźnej koszuli w nocy wystarczy, aby powietrze właściwie krążyło.
- Regularne kontrole – Jeśli nacięcie zostało zamknięte szwami, które się nie rozpuszczają, koniecznie trzeba udać się na wizyty kontrolne po porodzie, aby lekarz mógł je usunąć. Pozostawienie szwów na dłużej niż jest to zalecane, może prowadzić do nieestetycznie wyglądającej blizny. Niektóre źródła zalecają, aby pierwsza wizyta odbyła się w ciągu 3 tygodni od porodu zamiast od 4 do 6, jak sugerują niektóre wytyczne. Trzeba się także liczyć z kolejną kompleksową kontrolą w ciągu 12 tygodni od porodu. W przypadku porodu przez cesarskie cięcie czas i częstotliwość wizyt u lekarza mogą być różne, dlatego należy porozmawiać ze swoim lekarzem o tym, kiedy powinny się odbyć.
- Wstrzymanie się z ćwiczeniami – Aby szybciej wyleczyć blizny macicy i brzucha, warto unikać zginania lub skręcania ciała lub wykonywania gwałtownych ruchów, tak bardzo, jak to możliwe. Nie należy także podnosić niczego cięższego dziecko. Warto również uzyskać zgodę od lekarza przed wznowieniem ćwiczeń.
- Aktywność fizyczna – To, że nie można trenować do maratonu, nie oznacza, że nie można pozostać aktywną. W rzeczywistości zwiększony przepływ krwi pomaga leczyć rany i zmniejsza ryzyko wystąpienia zakrzepicy żył głębokich – zakrzep krwi, który występuje częściej podczas ciąży i okresu poporodowego. Gdy tylko poczujesz się na siłach, włóż dziecko do wózka i pospaceruj po okolicy.
Oznaki infekcji – kiedy udać się do lekarza?
Jeśli wystąpi którykolwiek z poniższych objawów, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem:
- zaczerwienienie, obrzęk nacięcia lub otaczającej go skóry,
- gorączka wyższa niż 37,8ºC,
- wyciek z miejsca nacięcia,
- cuchnący zapach z okolicy rany,
- rana staje się twarda lub czuje się narastający ból wokół rany,
- ból lub tkliwość w określonym miejscu nacięcia – chociaż ból przez kilka pierwszych tygodni jest normalny, nie powinien być ściśle miejscowy,
- nacięcie się otwiera.
Jak zminimalizować bliznę po cesarce?
Po dwóch tygodniach blizna po cesarce powinna wyglądać znacznie lepiej. Zwykle jednak może minąć od 6 tygodni do 3 miesięcy, zanim wróci się do pełni zdrowia.
Chociaż blizna po cięciu cesarskim z czasem częściowo zaniknie, kilka prostych sztuczek może pomóc poprawić jej wygląd:
- Arkusz silikonowy – Można kupić małe arkusze bez recepty i stosuje się je przez ok. 12 tygodni. Nie wiadomo jednak dokładnie, jak działa silikonowa folia, aby poprawić wygląd blizny. Niektóre badania wykazały, że może to pomóc zmiękczyć i spłaszczyć bliznę, szczególnie jeśli ma się tendencję do tworzenia bliznowców lub przerostowych blizn. Arkusze silikonowe można rozpocząć 3 lub 4 tygodnie po cesarce, ale w konsultacji z lekarzem. Zwykle pierwsze wyniki można zobaczyć w ciągu miesiąca.
- Żele i kremy silikonowe – Produkty tego rodzaju służą temu samemu celowi, co arkusze silikonowe, a także są sprzedawane bez recepty. Ponownie, zawsze należy skonsultować się z lekarzem przed wypróbowaniem jakiegokolwiek sposobu leczenia blizny.
- Ograniczenie ekspozycji na słońce – Światło słoneczne może powodować, że blizna po cc będzie bardziej zauważalna, czyniąc ją ciemniejszą lub jaśniejszą niż otaczająca skóra. Z tego powodu warto starać się trzymać ją z dala od bezpośredniego promieniowania słonecznego przez pierwszy rok po porodzie, a następnie nakładać na nią krem przeciwsłoneczny.
Blizna po cesarce a opcje leczenia
U niektórych osób blizna nie goi się tak, jak się spodziewało. Czasami można również po prostu chcieć ją niemal całkowicie usunąć. Chociaż nie ma sposobu, aby całkowicie usunąć bliznę, istnieje kilka opcji, które mogą poprawić jej wygląd. Dzięki nim brzuch po ciąży może wyglądać prawie jak przed jej przebiegiem.
Blizna po cesarce a zabiegi niechirurgiczne
Dzięki poniższym procedurom bardzo często można znacznie zmniejszyć widoczność blizny po cesarskim cięciu:
- Laseroterapia – Niektóre lasery mogą usuwać przebarwienia, podczas gdy inne pomagają zmiękczyć teksturę blizny. Zabiegi można zwykle rozpocząć, gdy wszystkie szwy zostaną usunięte. Prawdopodobnie można uzyskać lepsze rezultaty, jeśli jeśli leczenie rozpocznie się możliwie wcześnie. Trzeba jednak skonsultować się z dermatologiem lub chirurgiem plastycznym. Zazwyczaj potrzeba od jednego do czterech zabiegów, zanim blizna osiągnie ostateczny wygląd. Leczenie blizn laserowych nie jest objęte ubezpieczeniem i może kosztować do kilku tysięcy złotych, w zależności od liczby potrzebnych zabiegów.
- Zastrzyki steroidowe – W przypadku bardziej agresywnych blizn, które uformowały bliznowce lub stają się przerostowe, zastrzyk długo działającego sterydu może zmniejszyć stan zapalny i pomóc spłaszczyć bliznę oraz zmniejszyć jej widoczność. Lekarz może wstrzyknąć lekarstwo w miejsce nacięcia, aby zapobiec przerostowi bliznowacenia lub bliznowca. Zazwyczaj pierwszy zastrzyk można wykonać, gdy tylko blizna się zagoi. Zazwyczaj trzeba otrzymywać zastrzyki co miesiąc przez okres od 3 do 6 miesięcy, w zależności od rodzaju blizny.
Blizna po cesarce a zabiegi chirurgiczne
Ponieważ wygląd blizny może samoczynnie ulec poprawie, lekarze na ogół nie wykonają żadnych zabiegów przed upływem 6 do 12 miesięcy po porodzie. Po tym czasie możliwe jest skorzystanie z opcji chirurgicznego leczenia blizn.
- Usunięcie starej blizny – Dzięki tej procedurze chirurg całkowicie usuwa skórę wokół blizny, a następnie precyzyjnie zszywa nową ranę – pozostawiając cieńszą i mniej widoczną bliznę. Zabieg taki może pomóc, jeśli blizna po cesarskim cięciu jest szeroka lub pogrubiała, uformowała bliznę keloidową lub przerostową. Czasami można go wykonać w celu mniejszej blizny.
- Abdominoplastyka „plastyka brzucha” – Jeśli ma się nadmierną, luźną skórę na brzuchu, warto rozważyć abdominoplastykę. Podczas zabiegu chirurg odcina dodatkowy tłuszcz i skórę, w tym bliznę po cesarce, i ostrożnie zszywa nacięcie. Prawdopodobnie nie jest to dobry wybór, jeśli blizna jest niewielka, ponieważ blizna po takim zabiegu jest zwykle dłuższa. Koszty zabiegu istotnie różnią się w zależności od zakresu zabiegu i miejsca wykonania. Czasami również metodzie tej powinna towarzyszyć liposukcja.
Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi
Poniżej prezentujemy odpowiedzi na typowe pytania na temat cesarskiego cięcia i gojenia po nim rany.
Czy to normalne, że blizna po cesarce swędzi?
Swędzenie jest bardzo częste, ponieważ nerwy w okolicy zostały uszkodzone. zaleca się jednak unikanie drapania. Aby uspokoić swędzącą skórę, można na nią nałożyć minimalną ilość kremu przeciw oparzeniom słonecznym. Poleca się także czasem stosowanie woreczka z lodem lub lód zawinięty w ręcznik. Należy go przyłożyć w okolicy blizny na ok. 5 do 10 minut.
Czy to normalne, że obszar rany przykro pachnie?
Tak długo, jak utrzymuje się go w czystości, obszar rany nie powinien pachnieć. Jeśli jest inaczej, skonsultuj się z lekarzem, ponieważ może to być oznaką infekcji.
Czy to normalne, że czuję się odrętwiała?
Tak. Wiele kobiet odczuwa drętwienie lub mrowienie w okolicy blizny, która zwykle ustępuje z czasem. Jeśli jesteś zaniepokojona, skontaktuj się z lekarzem.
Źródła:
Rose, A. F., et al. (2018). Post-caesarean section surgical site infections: A retrospective audit and case note review at an Ethiopian referral hospital. https://www.oatext.com/pdf/OGR-2-126.pdf
Fever in adults. (2018). https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/fever-in-adults2
Seligman, K. M., et al. (2018). Preventing surgical site infection after cesarean delivery—The anesthesia professional’s role. https://www.apsf.org/article/preventing-surgical-site-infection-after-cesarean-delivery-the-anesthesia-professionals-role/
Zuarez-Easton, S., et al. (2017). Postcesarean wound infection: Prevalence, impact, prevention, and management challenges. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5322852/
Owens, S. M., et al. (2009). Antimicrobial prophylaxis for cesarean delivery before skin incision. https://journals.lww.com/greenjournal/Fulltext/2009/09000/Stage_Related_Outcome_in_Twin_Twin_Transfusion.14.aspx