Ile śpi noworodek i małe dziecko?

Potrzeba snu różni się w zależności od wieku dziecka. Chociaż noworodki często śpią, to ich sen jest zwykle dość krótki. W miarę jak dziecko rośnie, to całkowita ilość snu maleje, ale jednocześnie wydłuża się jednorazowy czas spania. Poniżej wskazujemy ile śpi noworodek oraz małe dziecko, a także objawy problemów ze snem oraz wskazówki względem kładzenia dzieci do snu.

Ogólnie rzecz podliczając, to noworodki śpią w ciągu dnia około 8-10 godzin, a w nocy około 8 godzin. Jednocześnie noworodki nie śpią jednorazowo dłużej niż jedną maksymalnie dwie godziny. Większość dzieci nie wcześniej niż przed ukończeniem trzeciego miesiąca życia zaczyna przesypiać całe noce (czyli około 6-8 godzin). Około 2/3 dzieci potrafi przesypiać całą noc, będąc już w wieku sześciu miesięcy.

Niemowlęta mają inne cykle snu niż osoby dorosłe. Niemowlęta spędzają znacznie mniej czasu w fazie ruchu gałek ocznych (faza REM), a cykle te są krótsze. Zastanawiasz się ile powinien spać noworodek lub dziecko do 2 roku życia? Poniżej przedstawiamy typowe nocne i dzienne wymagania w tym zakresie.

Ile śpi noworodek i małe dziecko

• Noworodek: 16 godzin/dobę, 8-9 w nocy, 8 w dzień,
• 1 miesiąc: 15,5 godziny/dobę, 8-9 w nocy, 7 w dzień,
• 3 miesiące: 15 godzin/dobę, 9-10 w nocy, 4-5 w dzień,
• 6 miesięcy: 14 godzin/dobę, 10 w nocy, 4 w dzień,
• 9 miesięcy: 14 godzin, 11 w nocy, 3 w dzień,
• 1 rok: 14 godzin, 11 w nocy, 4 w dzień,
• 1,5 roku: 13,5 godziny, 11 w nocy, 2,5 w dzień,
• 2 lata: 13 godzin, 11 w nocy, 2 w dzień.

Warto jednak zaznaczyć, że wszystkie powyższe wartości mają charakter średni i przybliżony. Niektóre dzieci potrzebują nieco więcej snu, a inne mniej.

Jakie są etapy snu noworodka?

Noworodki i niemowlęta, podobnie jak osoby dorosłe, mają różne etapy i głębokości snu. W zależności od etapu dziecko może aktywnie poruszać gałkami ocznymi lub spać bardzo cicho i spokojnie. W ostatnich miesiącach ciąży (w okolicy ósmego miesiąca) zaczynają powstawać wzory snu niemowląt (najpierw aktywny sen, a następnie spokojny sen). Istnieją dwa rodzaje snu:

REM (szybki ruch gałek ocznych) – Jest to lekki sen, kiedy zaczyna się sen, a oczy poruszają się szybko w tę i z powrotem. Chociaż niemowlęta spędzają około 16 godzin dziennie na spaniu, to jednak około połowy tego czasu przypada na sen REM. Starsze dzieci oraz dorośli śpią mniej godzin i spędzają znacznie mniej czasu w fazie REM. Zastanawiając się ile śpi noworodek warto pamiętać o znaczeniu różnych etapów snu.

NREM (sen wolnofalowy) ma cztery etapy:

• Etap 1: senność, opadanie oczu, otwieranie i zamykanie, drzemanie,
• Etap 2: lekki sen, dziecko porusza się i może poruszać się lub wydawać dźwięki,
• Etap 3: głęboki sen, dziecko jest ciche i nie porusza się,
• Etap 4: bardzo głęboki sen, dziecko jest ciche i nie porusza się.

Dziecko wchodzi w etap 1 na początku cyklu snu, a następnie przechodzi do etapu 2, po czym do etapu 3, a na koniec do etapu 4. Po tym wraca ponownie najpierw do etapu 3, następnie do etapu 2, po czym wraca do fazy REM. Te cykle mogą wystąpić kilka razy podczas snu. Niemowlęta w kilku pierwszych miesiącach życia mogą się obudzić, gdy przechodzą z głębokiego snu na lekki sen i mogą mieć trudności z ponownym zaśnięciem.

Jakie są fazy ostrzegawcze u niemowląt?

Niemowlęta różnią się także tym, jak bardzo są czujne w czasie, kiedy nie śpią. Kiedy noworodek budzi się po zakończeniu cykli snu, zazwyczaj następuje cicha faza ostrzegawcza. Jest to czas, kiedy dziecko jest bardzo spokojne, ale już nie śpi i jest świadome otaczającego środowiska. Podczas fazy ostrzegawczej dzieci mogą patrzeć na przedmioty i reagować na dźwięki oraz na ruch. Ta faza zwykle przechodzi w aktywną fazę ostrzegania, w której dziecko zwraca uwagę na dźwięki i widoki, a także zaczyna się aktywnie poruszać. Po tej fazie następuje często faza płaczu. Ciało dziecka porusza się chaotycznie, a niemowlak może głośno płakać. Podczas fazy płaczu niemowlaki często są nadmiernie pobudzone. Dlatego właśnie najlepiej jest znaleźć sposób na uspokojenie dziecka i jego środowiska. Trzymanie dziecka blisko (w ramionach) lub owinięcie ciasno w koc może pomóc uspokoić płaczące dziecko.

Najlepiej karmić dziecko, zanim osiągnie fazę płaczu. Wszystko to dlatego, że podczas fazy płaczu dziecko może być tak zdenerwowane, że nie będzie chciało pić z butelki czy piersi. U noworodków płacz jest późnym objawem głodu.

Jakie są objawy problemów ze snem u niemowląt?

Kiedy dziecko regularnie przesypia całe noce i nagle zaczyna się budzić, to rodzice są często zdezorientowani i przerażeni. Najczęściej dzieje się to u półrocznych dzieci. Zwykle jest to normalne i związane z częścią rozwoju dziecka, zwaną lękiem separacyjnym, ponieważ dziecko nie rozumie, że separacja jest tymczasowa. Niemowlęta mogą również mieć trudności z zasypianiem z powodu lęku separacyjnego, nadmiernej stymulacji lub przemęczenia.

Powszechne reakcje niemowląt doświadczających tych nocnych przebudzeń lub trudności z zasypianiem mogą obejmować:

• przebudzenie oraz płacz kilka razy w nocy,
• płacz, kiedy rodzic wychodzi z pokoju,
• odmowa pójścia spać, jeśli nie będzie rodzica w pobliżu,
• przywiązanie do rodzica w separacji.

Ponieważ problemy ze snem mogą mieć związek również z jakąś chorobą, to warto w takiej sytuacji skonsultować się z lekarzem. Tym bardziej, jeśli takie problemy są nowym zachowaniem u dziecka.

Przygotowanie do snu ma znaczenie ile śpi noworodek i małe dziecko

Rodzice mogą pomóc dziecku w przygotowaniu do snu. Będzie to możliwe, jeśli rodzice zaczną rozpoznawać oznaki przygotowania dziecka do snu, poprzez naukę samodzielnego zasypiania, a także pocieszania dziecka po przebudzeniu. Dziecko może okazywać gotowość do snu w następujący sposób:

• pocieraniem oczu,
• ziewaniem,
• odwracaniem wzorku,
• denerwowaniem się.

Rodzice, którzy nie wiedzą dokładnie ile śpi noworodek i małe dziecko, powinni być szczególnie wyczuleni na tego rodzaju oznaki.

Jak pomóc dziecku zasnąć?

Niemowlęta mogą nie być w stanie samodzielnie ustalić swoich wzorców zasypiania i budzenia. Zaskakujące jest to, że nie wszystkie dzieci wiedzą, jak ponownie zasnąć, kiedy się przebudzą. Kiedy przychodzi pora snu, wielu rodziców chce kołysać dziecko lub nakarmić piersią, by ułatwić noworodkowi zaśnięcie. Dobrym pomysłem jest określenie pewnej rutyny przed snem. Należy jednak się upewnić, że dziecko nie zasypia w ramionach rodzica, ponieważ może to się dla niego okazać wzorcem i później oczekiwać od rodziców, że będzie zasypiać i budzić się w jego ramionach. Jeśli dziecko budzi się na krótko w czasie cyklu snu, to może nie być w stanie samodzielnie ponownie zasnąć.

Dzieci, które czują się bezpiecznie i mają zapewnioną zdrową więź z rodzicami, lepiej radzą sobie z separacjami, zwłaszcza w nocy. Przytulanie oraz pocieszanie dziecka w ciągu dnia może pomóc mu poczuć się bezpiecznie. Inne sposoby pomocy dziecku w nauce zasypiania, to:

• Codziennie należy dać dziecku czas na drzemkę, uzależniając to od wieku. Nie warto zastanawiać się za wiele, ile śpi noworodek czy małe dziecko. Trzeba jedynie obserwować jego zachowanie i dostosowywać do potrzeb.
• Należy unikać stymulacji i wrażeń tuż przed snem.
• Należy ustalić rutynę przed snem, taką jak kąpiel, czytanie książki czy też kołysanie.
• Kiedy dziecko ma zasypiać, warto włączyć cichą i delikatną muzykę,
• Można wprowadzić element przejściowy taki jak kocyk czy też miękka zabawka. Dziecko będzie się mogło do tego przytulać. Nie mniej jednak, nie należy wykorzystywać tych elementów u starszych dzieci, które mogą się przemieszczać i obracać, bo istnieje ryzyko, że się uduszą zabawką w czasie snu.
• Należy dziecko położyć do łóżeczka, kiedy jest senne, ale wcześniej niż zaśnie.
• Kiedy dziecko się boi, to należy je pocieszać i uspokajać.
• Kiedy dziecko obudzi się w nocy, to należy je uspokajać, na przykład delikatnie klepiąc. Należy jednak unikać wyciągania dziecka z łóżeczka i brania na ręce.
• Kiedy dziecko płacze, to należy kilka minut poczekać, po czym wrócić i uspokoić dziecko poprzez delikatne poklepywanie i kołysanie. Następnie powiedzieć dziecku dobranoc i wyjść z pokoju. W razie konieczności powtarzać te czynności do skutku.
• Należy postępować zgodnie z założeniami i ustaloną rutyną.

Zmniejszenie ryzyka zespołu nagłej śmierci niemowląt (SIDS) i innych zgonów niemowląt związanych ze snem

Zalecenia dotyczące zmniejszenia ryzyka zespołu nagłej śmierci niemowląt (SIDS) oraz zgonów związanych ze snem u dzieci od urodzenia do 1 roku życia:

• Należy upewnić się, że dziecko jest zaszczepione. U niemowląt, które mają komplet szczepień, ryzyko wystąpienia SIDS zmniejsza się o 50 procent.
• Karmienie dziecka piersią – Wiele poważnych instytucji, w tym WHO, zaleca karmienie piersią co najmniej do szóstego miesiąca życia dziecka.
• Na sen lub drzemkę należy położyć dziecko na plecach. To może zmniejszyć ryzyko zespołu nagłej śmierci niemowląt, aspiracji czy zadławieniu. Nigdy nie należy dziecka kłaść na boku czy na brzuchu na sen, czy drzemkę. Jeśli dziecko nie śpi, to należy pozwolić mu leżeć na brzuchu, tak długo, jak będzie chciało i będzie się miało nad tym kontrole. Dzięki temu uniknie się ryzyka płaskiej główki.
• Przed podniesieniem podgłówka w łóżeczku zawsze należy skonsultować to z lekarzem. Zwłaszcza jeśli u dziecka pojawił się problem refluksowo-żołądkowy.
• Jeśli dziecko nie jest karmione piersią, to można mu do snu czy drzemki dać smoczek. Natomiast jeśli dziecko jest karmione piersią, to podanie smoczka należy opóźnić do momentu, kiedy karmienia staną się regularne.
• Należy użyć mocnego materaca, który będzie szczelnie pokryty prześcieradłem. Dzięki temu uniknie się szczelin między materacem a bokami łóżeczka. To zmniejszy ryzyko uwięzienia dziecka, więc i uduszenia oraz zespołu nagłej śmierci niemowląt.
• Można łóżeczko dziecka umieścić w swoim pokoju, ale nie należy dziecka kłaść do łóżka rodziców. To zwiększa ryzyko uduszenia, uwięźnięcia czy SIDS. Do łóżeczka nie należy również kłaść razem bliźniaków czy starszego rodzeństwa.
• Należy unikać używania fotelików dziecięcych, fotelików samochodowych, wózków dziecięcych, nosidełek i huśtawek dla niemowląt do rutynowego snu i codziennych drzemek. Mogą one prowadzić do niedrożności dróg oddechowych niemowlęcia lub uduszenia.
• W czasie ciąży i po porodzie nie należy pić alkoholu, palić papierosów i przyjmować narkotyków czy innych nielegalnych używek.
• Należy unikać nadmiernego przykrywania głowy dziecka, ponieważ to może doprowadzić do przegrzania, uduszenia i SDIS. Niezależnie od tego ile śpi noworodek czy małe dziecko.
• Należy unikać luźnej pościeli i miękkich przedmiotów (ochraniaczy, poduszek, kołder czy koców) w łóżeczku czy gondoli. Dzięki temu uniknie się ryzyka uduszenia i SIDS.
• Należy unikać domowych monitorów kardiologicznych, czy też komercyjnych urządzeń (takich jak pozycjonery czy specjalne materace), które miałyby zmniejszyć ryzyko zgonu dziecka w czasie snu. Nigdy nie wykazano, że te urządzenia faktycznie działają i zmniejszają ryzyko zgonu podczas snu. Co więcej, w rzadkich przypadkach nawet powodowały zgon dziecka.
• Łóżeczko, gondole czy maty do zabawy zawsze należy ustawiać w bezpiecznych miejscach. Chodzi o to, by nic nad nimi nie wisiało.

Warto obejrzeć:

Czy warto liczyć ile śpi noworodek?

Ogólnie rzecz biorąc, noworodki śpią około 8 do 9 godzin w ciągu dnia, a także około 8 godzin w nocy. Większość dzieci nie zaczyna spać przez całą noc (od 6 do 8 godzin) bez budzenia się do wieku co najmniej 3 miesięcy. Nie mniej jednak nie jest to zasada i może się to różnić u różnych dzieci. Niektóre dzieci nie śpią przez całą noc, aż do pierwszego roku życia. Noworodki i młode niemowlęta mają mały żołądek i muszą budzić się co kilka godzin, aby jeść. W większości przypadków dziecko obudzi się i jest gotowe do jedzenia co około trzy godziny. To, jak często dziecko będzie jeść, zależy od tego, czym jest karmione i w jakim jest wieku. Należy porozmawiać z lekarzem, by się upewnić, czy konieczne jest budzenie dziecka na karmienie.

Kiedy wszystkie parametry rozwoju dziecka są prawidłowe i nic nie wskazuje na jakieś problemy, generalnie nie warto martwić się ile noworodek lub niemowlak śpi. Najczęściej nie da się w tym aspekcie oszukać. Trzeba być jedynie czujnym i zwracać uwagę na zmiany w zachowaniu dziecka. Jeśli dziecko do tej pory dobrze spało, a nagle zaczyna się budzić, to może być to oznaką wystąpienia problemów, takich jak na przykład infekcja ucha. Niektóre zaburzenia snu wynikają po prostu ze zmian w rozwoju lub z powodu nadmiernej stymulacji.