Egzema u niemowlaka – Przyczyny, objawy i leczenie

Egzema u niemowlaka to sucha, swędząca choroba skóry, która dotyka co piątego dziecka. Zwykle pojawia się po raz pierwszy, zanim Twoje dziecko skończy dwa lata. Dobrą wiadomością jest to, że większość dzieci, które mają wyprysk wyrasta z tego stanu. Wyprysku nie można wyleczyć, ale można go kontrolować za pomocą właściwych metod leczenia.

Egzema jest również znana jako wyprysk atopowy lub atopowe zapalenie skóry. Atopowa oznacza, że ​​dziecko posiada skłonność do rozwoju chorób, takich jak wyprysk, astma i katar sienny. Wynik końcowy jest taki sam, czyli sucha, swędząca, czerwona i popękana skóra, z której może czasami wyciekać płyn i krwawić. Obszary najbardziej dotknięte u niemowląt tym problemem dermatologicznym to dłonie, twarz, szyja, łokcie i zgięcia kolan.

Wyprysk oznacza, że ​​bariera skóry nie działa tak dobrze, jak powinna, co czyni ją znacznie suchszą. Wynika to z niewłaściwej reakcji organizmu, który zbyt szybko złuszcza naskórek. O zaostrzeniu objawów zazwyczaj decydują określone czynniki, które określa się mianem inicjujących lub drażniących. Skóra jest wówczas bardziej podatna na infekcje, a alergeny mogą łatwiej dostać się do jej wnętrza, co może pogorszyć jej stan.

Czym może być spowodowana egzema u niemowlaka?

Nie wiadomo dokładnie co powoduje egzemę, ale geny mogą odgrywać w tym względzie pewną istotną rolę. Ilość chorób alergicznych, w tym egzemy, astmy i kataru siennego, wzrosły w ciągu ostatnich kilku dekad, choć w zupełnie ostatnim czasie prawdopodobnie statystyki zaczęły się nieco obniżać.

Egzema u niemowlaka zazwyczaj występuje w okresowych zaostrzeniach. Skóra dziecka może mieć suche i swędzące plamy przez większość czasu, ale w czasie zaostrzeń choroby obszary te pogarszają się i stają się zaognione. Dzieje się tak, ponieważ układ odpornościowy przesadza z reakcją na substancje, na które jest uczulony, czyli alergeny. Dziecko może wtedy potrzebować bardziej intensywnego leczenia.

Wyprysk może czasami być wywołany przez podrażnienie skóry spowodowane przez chemikalia, takie jak detergenty w płynach do kąpieli, szampony, proszki do prania i środki zmiękczające tkaniny. Z tego powodu warto wtedy używać emolientów do kąpieli zamiast mydeł i innych detergentów. Można również spróbować zmienić stosowany dotychczas detergent do prania, aby sprawdzić, czy nie wpłynie to na poprawę objawów egzemy u dziecka.

Wyprysk u dzieci może być bardzo dokuczliwy, ponieważ bardzo trudno jest powstrzymać malucha od drapania, co znów może prowadzić do infekcji. W niektórych przypadkach egzema może istotnie zakłócić sen dziecka i wpłynąć na jego codzienne zachowanie.

Jak mogę leczyć wyprysk mojego dziecka?

Leczenie wyprysku zależy od jego nasilenia. Jeśli dziecko ma łagodne objawy atopowego zapalenia skóry, z tylko kilkoma czerwonymi i swędzącymi obszarami, można po prostu postawić na stosowanie kremu nawilżającego lub maści, czasami w połączeniu z krótkookresową aplikacją leku steroidowego małej mocy.

Niezbędne jest także regularne nawilżanie skóry dziecka, aby zapobiec nawrotom objawów. Wszystkie dzieci z wypryskiem muszą stosować odpowiednie ilości emolientu kilka razy dziennie, nawet jeśli nie występują typowe plamy. Zapobiega to nadmiernemu wysychaniu skóry i pogłębiania problemu.

Dostępnych jest wiele różnych środków nawilżających lub zmiękczających skórę i można spróbować kilku z nich, aby znaleźć ten, który najlepiej pasuje Twojemu dziecku. Są one dostępne w postaci kremów, maści, balsamów i dodatków do kąpieli. Oczywiście o właściwe wskazówki na ten temat należy poprosić lekarza.

W większości przypadków zachodzi potrzeba regularnego stosowania dużych ilości emolientów. Wodny krem ​​jest środkiem zmiękczającym, którego jednak najlepiej unikać. Może bowiem zawierać pewne detergenty, które mogą podrażnić skórę Twojego dziecka.

Czy stosowanie steroidów zaszkodzi mojemu dziecku?

Lekarze często zalecają, aby egzema u noworodka lub małego dziecka byłą od czasu do czasu leczona kremem steroidowym lub maścią, a także emolientem. Kremy steroidowe i maści są generalnie bezpieczne, jeśli są stosowane prawidłowo. Ich głównym efektem ubocznym jest powodowanie zmian skóry, jednak tylko przy długotrwałym stosowaniu. Zmiany takie nie są jednak nie są trwałe.

Ważne jest jednak, aby używać kremu steroidowego o właściwej mocy, w zależności od nasilenia egzemy. Sterydy należy zawsze stosować pod nadzorem lekarza, który wskaże, ile danego środka leczniczego należy nałożyć na skórę dziecka.

Używając kremu steroidowego, stosuje się go tylko na zaatakowanych obszarach, nie więcej niż dwa razy dziennie. Warto również pamiętać, aby zawsze używać przy tym dużo kremu zmiękczającego. Można bowiem bezpiecznie stosować tyle emolientu, ile tyko potrzebuje Twoje dziecko.

Jakie inne środki leczenia są dostępne na atopowe zapalenie skóry u dziecka?

Czasami na atopowe zapalenie skóry u dziecka przepisywane są doustne leki przeciwhistaminowe, jeśli objawy powodują silne swędzenie i przeszkadzają w śnie. Nie są one jednak stosowane rutynowo. Te zwykle dostępne dla małych dzieci często powodują senność, dlatego najlepiej stosować je w nocy. Przed podaniem dziecku leków przeciwhistaminowych należy jednak zawsze zasięgnąć porady lekarza.

Jeśli dziecko cierpi z powodu cięższych objawów egzemy, od czasu do czasu może potrzebować silniejszych kremów steroidowych lub maści. Jeśli wyprysk nie reaguje na leczenie, może być konieczne skierowanie go do specjalisty dermatologa w celu zastosowania innych terapii.

Inne terapie, które mogą pomóc w ciężkich przypadkach egzemy, obejmują m.in. suche bandaże i mokre okłady, gdzie bandaże są nasączone środkiem zmiękczającym lub kremem steroidowym, a następnie suche bandaże są kładzione na górze. Pomaga to stosowanym środkom lepiej wchłonąć się w skórę.

Co się stanie, jeśli egzema zostanie zainfekowana?

Egzema u niemowlaka może może się skomplikować przez infekcje, które często są spowodowane drapaniem, aż do pęknięcia skóry. Jeśli wyprysk dziecka zacznie się infekować, może krwawić lub mieć wysięk innych płynów i wtedy będzie potrzebny antybiotyk, aby usunąć zakażenie. Jeśli tylko mały obszar jest zainfekowany, twoje dziecko będzie prawdopodobnie smarowane kremem antybiotykowym. Jeśli duży obszar zostanie zainfekowany, będzie musiało zażywać lek antybiotykowy doustnie.

Czy mogę zrobić cokolwiek, aby zapobiec nawrotom egzemy u mojego dziecka?

Karmienie wyłącznie piersią przez co najmniej cztery miesiące może pomóc w ochronie przed egzemą i innymi alergiami. Większość poważnych źródeł zaleca wyłączne karmienie piersią przez pierwszych sześć miesięcy życia dziecka.

Niektóre dzieci, u których występuje wyprysk, mogą być uczulone na mleko krowie. Jeśli dziecko jest karmione mieszanką, lekarz może zalecić próbę hydrolizowanej formuły białkowej. Formuły na bazie soi i mleka koziego nie są zalecane.

Nie ma żadnych niezbitych dowodów na to, że unikanie pewnych pokarmów podczas karmienia piersią lub w czasie ciąży zabezpieczy dziecko przed rozwojem egzemy, ale warto porozmawiać o tym z lekarzem. Zwłaszcza wtedy, jeśli karmisz piersią, a jedzenie niektórych produktów wydaje się wywoływać reakcję u dziecka. Nie zmieniaj jednak swojej diety, chyba że omówiłaś to wcześniej z lekarzem.

Istnieją pewne dowody na to, że przyjmowanie podczas ciąży probiotyków w formie suplementu lub żywności, np. jogurtu,  może zmniejszyć szansę wystąpienia egzemy u dziecka, ale potrzebne są dalsze badania na ten temat.

Czy jest coś jeszcze, co mogę zrobić, żeby mu pomóc?

Istnieją pewne środki zaradcze, które można wypróbować:

• Warto prowadzić notes, aby regularnie zapisywać co wywołuje wyprysk u dziecka i móc później to omówić z lekarzem. Egzema u niemowlaka i małego dziecka wymaga przede wszystkim bacznej obserwacji i reagowania na czynniki drażniące.
• Niektórzy eksperci uważają, że narażenie na niektóre pokarmy może zaostrzyć egzemę. Reakcji na poszczególne pokarmy można oczywiście uniknąć, nie stosując ich w codziennej diecie. Nie należy jednak zmieniać diety dziecka drastycznie bez rozmowy z lekarzem.
• Niektórzy lekarze uważają, że roztocza kurzu domowego wywołują niektóre przypadki egzemy, chociaż nie ma na to mocnych dowodów. Ponieważ całkowite wyeliminowanie roztoczy jest niemożliwe, wielu specjalistów uważa, że ​​lepiej jest skoncentrować się na leczeniu egzemy.
• Na objawy atopowego zapalenia skóry może pomóc odzież bawełniana, a wełniane i syntetyczne włókna mogą sprawiać, że dziecko będzie się przegrzewać, co może pogorszyć jego wyprysk.
• Warto stosować pościel i odzież w sposób lekki i warstwowy, aby łatwo dostosować temperaturę dla swojego dziecka.
• Poleca się pilnować, aby paznokcie dziecka były krótko przycięte, aby zapobiec podrażnieniom skóry poprzez podrapanie.